Strona główna NBA NBA: Słownik koszykarski – Salary Cap (limit płac w NBA)

NBA: Słownik koszykarski – Salary Cap (limit płac w NBA)

Przez

5 października 2022

7210

Jeżeli szukasz podstawowych informacji na temat działalności ligi, to warto zapoznać się najpierw z tą częścią. Na początek wyjaśniam kilka pojęć, które będą się pojawiały w kolejnych artykułach lub możesz spotkać się z nimi śledząc doniesienia z NBA.

CBA – Collective Bargaining Agreement, umowa zbiorowa pomiędzy związkiem zawodowym zawodników (NBPA) oraz ligą NBA. Kontrakt ustala zasady funkcjonowania ligi.

Salary cap – jest to górny limit wydatków każdej drużyny na kontrakty zawodników. W sezonie 2022/23 ten limit wynosi $123,655,000. Okres obowiązywania salary cap trwa od 1 lipca i kończy się 30 czerwca. Dlaczego ma to znaczenie? Ponieważ wszystkie wymiany dokonane po zakończeniu sezonu, ale przed 1 lipca wchodzą jeszcze pod „stare” salary cap.

Wysokość salary cap na dany sezon ustalana jest na podstawie wynegocjowanej przez związek zawodników oraz ligę prognozy wpływów związanych z koszykówką (BRI, Basketball Related Income). Z tej prognozy wylicza się 44,74%, odejmuje się od tego świadczenia dla zawodników i dzieli na ilość drużyn występujących w lidze.

W NBA salary cap można przekroczyć w pewnych określonych przypadkach. Dlatego mówimy o soft cap, w odróżnieniu od np. NFL gdzie obowiązuje hard cap (ustalonej kwoty nie można przekroczyć w żadnym przypadku).

Salary floor – minimalna kwota, jaką kluby muszą przeznaczyć na zarobki graczy. Dolny limit ustalony jest w wysokości 90% salary cap. Jeżeli drużyna na koniec sezonu jest poniżej tego progu, wtedy różnica między salary floor i team salary jest rozdysponowana między graczy tej drużyny. O zasadach podziału tych pieniędzy decyduje związek zawodników. W ostatnich przypadkach gracze, którzy byli w składzie drużyny co najmniej 41 spotkań, otrzymywali pełną część. Zawodnicy, którzy w składzie spędzili między 20 a 40 spotkań, otrzymywali połowę.

Team salary – lub salary. Żeby wiedzieć, czy drużyna przekroczyła salary cap i o ile, musimy wiedzieć jaka jest wysokość jej listy płac, czyli jak wysokie jest team salary. Oprócz kontraktów zawodników w składzie na team salary składają się też kontrakty zwolnionych z klubu zawodników (waived) oraz cap holdy.

Cap space – wolne środki w budżecie drużyny. Cap space to po prostu różnica między salary cap a team salary. Drużyny mogą wykorzystywać cap space na podpisywanie wolnych agentów oraz w wymianach.

Cap hold – jest to rezerwacja kwoty w team salary przyszłych kontraktów. Wg CBA jeżeli drużyna NBA „coś” ma, to zakłada się, że ten klub to wykorzysta. Np. jeżeli jakaś drużyna ma wybór w pierwszej rundzie draftu, to jego przyszłe potencjalne zarobki są doliczane do listy płac. Nawet jeżeli wybrany zawodnik nie podpisał jeszcze kontraktu. Podobnie z zawodnikami, którym skończyły się umowy i zostają wolnymi agentami – zakłada się, że drużyna podpisze z nimi nowy kontrakt i zatrzyma w składzie. Ich potencjalne zarobki są doliczane do team salary. Wysokość cap holdów określona jest w CBA – dla debiutantów wg Rookie Scale (tabela z zarobkami graczy uwzględniająca wysokość salary cap), dla wolnych agentów jest to procent od poprzednich zarobków (różny w zależności od stażu w drużynie i wysokości kontraktu). Cap hold wolnego agenta znika, kiedy zawodnik podpisze nowy kontrakt z obecną lub nową drużyną albo klub zrzeknie się tego zawodnika. Dla drużyn poniżej salary cap, również niektóre wyjątki są doliczane do team salary jako cap holdy.

Exceptions – czyli po prostu wyjątki. Aby przekroczyć próg salary cap, drużyna musi skorzystać z wyątku.

Luxury tax – często w skrócie określany po prostu jako tax. Jeżeli płace drużyny osiągną ustalony wcześniej poziom, klub płaci na rzecz ligi podatek. Kwota od której pobierany jest luxury tax jest również wyliczana na podstawie wpływów związanych z koszykówką (53,51% z BRI, minus świadczenia, dzielone na ilość drużyn w lidze). W sezonie 2022/23 poziom podatku wynosi $150,267,000. Wyznacznikiem, czy drużyna będzie płacić podatek jest wysokość team salary w dniu ostatniego spotkania w sezonie zasadniczym. Jeżeli klub był obciążony luxury tax w trzech z ostatnich czterech sezonów, drużyna ta płaci wyższy podatek (repeater tax).
Wpływy z podatków dzielone są między ligę i drużyny, które podatku w danym sezonie nie płaciły. Liga decyduje o podziale, ale kluby nie mogą dostać więcej niż 50% tej kwoty.

Apron – punkt powyżej luxury tax, który w sezonie 2022/23 wyniesie $156,983,000. Apron nie może być przekroczony przez drużyny, które pozyskały gracza na zasadach sign-and-trade lub skorzystały z określonych wyjątków (bi-annual, non-taxpayer mid-level) – mówimy, że takie kluby są wtedy hard-capped.

Waiver – zwolnienie gracza z kontraktu przez jego drużynę. Kiedy klub rezygnuje z gracza i zwalnia go z kontraktu, zawodnik na 48 godzin trafia na „waivers”. Inne kluby mają wtedy możliwość pozyskania tego gracza i przejęcia jego kontraktu (waiver claim). Jeżeli zawodnik zostanie przejęty przez inną drużynę, jego pensja znika z team salary. W przeciwnym przypadku całość jego kontraktu obciąża budżet klubu. Jeżeli w ciągu 48 godzin żadna drużyna nie zgłosi się po gracza, staje się on wolnym agentem i może podpisać kontrakt z dowolnym klubem.
Drużyna ma możliwość rozłożenia zarobków zawodnika na kilka sezonów (stretch provision). Kontrakt rozłożyć można na dwukrotność pozostałych sezonów w kontrakcie plus 1. Pierwszy sezon wlicza się w tę zasadę, jeżeli gracz został zwolniony przed końcem sierpnia.
Przykład: 10 sierpnia drużyna zwalnia zawodnika, któremu w kontrakcie zostały dwa sezony po $5M każdy. Korzystając ze stretch provision, klub może rozłożyć jego kontrakt na 5 sezonów, po $2.5M w każdym. Gdyby ten sam gracz został zwolniony na początku września, $5m z pierwszego sezonu w całości obciąża budżet drużyny w tym sezonie. $5m z kolejnego sezonu, klub może rozłożyć na trzy kolejne lata, $1.67M w każdym.

Buyout – inna forma zwolnienia gracza, klub może wykupić kontrakt w drodze negocjacji z zawodnikiem. W przypadku graczy z wyższymi umowami, często podejmowane są rozmowy w celu obniżenia kwoty należnej danemu graczowi. Przeważnie zawodnik rezygnuje z kwoty w wysokości swoich nowych zarobków w innej drużynie. Przykład: drużyna chce zwolnić gracza z ostatniego roku kontraktu w wysokości $10M. Zawodnik wie, że podpisze z inną drużyną kontrakt minimalny na $2.6M. Ze swoją poprzednią drużyną ustala kwotę wykupu umowy na $7.4M, ponieważ resztę dostanie od nowego pracodawcy.

Moratorium – okres od 1 do 6 lipca (o ile NBA i NBPA nie zdecydują inaczej), kiedy drużyny NBA mogą negocjować warunki kontraktów z wolnymi agentami. W tym czasie nie mogą podpisywać umów ani dokonywać wymian. W rzeczywistości warunki kontraktów są ustalane dużo wcześniej, co w niektórych przypadkach jest karane przez ligę. Ostatnie takie przypadki to odebranie wyboru w drugiej rundzie draftu Bulls za przedwczesne rozmowy z Lonzo Ballem oraz Heat za Kyle’a Lowry’ego.

Autor: Wojciech Kowalik

Druga część tekstu: