Po nieudanych dla polskich sportowców Igrzyskach Olimpijskich, Ministerstwo Sportu i Turystyki rozpoczęło sprawdzanie wydatków związków sportowych i Polskiego Komitetu Olimpijskiego. To doskonały moment, aby przyjrzeć się szerzej systemowi finansowania i funkcjonowania sportu w Polsce. Warto też zastanowić się nad trudnymi pytaniami, których kolejni ministrowie unikali, a które mogą okazać się kluczowe dla przyszłości polskiego sportu.
Obserwując toczącą się dyskusję na temat kondycji polskiego sportu, trudno nie zauważyć, że zamiast rzeczowych argumentów, dominują w niej ataki personalne i przerzucanie się winą. Brakuje merytorycznych analiz, konkretnych propozycji i prób zrozumienia, skąd w ogóle biorą się problemy, z którymi się mierzymy. Mało kto jest gotowy podjąć się wyzwania, aby zidentyfikować przyczyny obecnej sytuacji i zaproponować rozwiązania.
Dlatego na początek postanowiłem skupić się na 21 kluczowych działaniach, które należy podjąć, oraz na pytaniach, które trzeba sobie zadać, aby móc skutecznie rozpocząć proces naprawy polskiego sportu.
Kontrole po igrzyskach w Paryżu
- Ministerstwo rozpoczęło proces sprawdzania delegacji – za kogo PKOl oraz związki zapłaciły. Chodzi o to, aby zobaczyć ilu było członków zarządów, znajomych, kto poleciał z rodziną na wycieczkę itd., a kto nie wysłał wystarczającej liczby trenerów, fizjoterapeutów, sparingpartnerów itd. Należy jednak uwzględnić w tym sprawdzeniu także osoby, które nie były akredytowane, a korzystały z przywilejów, czyli właśnie rodziny i znajomych – kto za nich zapłacił.
Finansowanie polskiego sportu
2. Związki sportowe rozliczają się z ministerstwem, ale MSiT powinno położyć nacisk nie tylko na to czy pieniądze zostały wydane na dany cel, ale czy ten cel został osiągnięty, a projekt był zasadny (chodzi o różne projekty popularyzacji danej dyscypliny).
3. Powinny zostać zmienione zasady dofinansowań i uwarunkowania wysokości dofinansowania od liczby zdobywanych medali. Należy odejść od archaicznego modelu (nazwijmy go algorytmem), kiedy nagradzano w ten sposób związki sportowe, a wyniki sportowe określały czy dany związek powinien otrzymać więcej pieniędzy. W ten sposób promujemy dyscypliny, w których odnosimy sukcesy, a lekceważymy te, w których sukcesów brak. Utrudniamy im rozwój, ale też ignorujemy ich potencjał, bo może to dotyczyć sportu bardzo popularnego na świecie, który w łatwy sposób mógłby się stać popularny także w Polsce.
4. Audyty w związkach sportowych – należy prześwietlić i wyjaśnić wszystkie wydatki. Szczególnie warto zwrócić uwagę na umowy na tak zwane konsultacje marketingowe, szkoleniowe itp.
5. MSiT powinno pochylić się nad sposobem funkcjonowania fundacji przy PKOl i czy np. omijanie za ich pośrednictwem ograniczeń PKOl nie jest działaniem na szkodę PKOl i MKOl.
Władza w polskim sporcie
6. Jeśli idea związków sportowych jest archaiczna, to należy przeanalizować, które przepisy w ustawie o sporcie można lub należy zmienić. Nie trzeba wszystkiego wymyślać od zera. Warto skorzystać z rozwiązań, które sprawdziły się w innych krajach – wybrać najlepsze, najbardziej odpowiadające naszej rzeczywistości.
7. Polski Komitet Olimpijski powinien odpowiadać za organizację wyjazdów na Igrzyska Olimpijskie, a nie za przygotowania do Igrzysk. Za przygotowania powinny odpowiadać poszczególne związki sportowe.
Finansowanie sportu zawodowego
8. W ligach zawodowych, gdzie sponsorami były lub są Spółki Skarbu Państwa kontrakty powinny być jawne i sprawdzone, a wręcz prześwietlone przez Centralne Biuro Antykorupcyjne.
9. Należy wprowadzić zakaz pobierania prowizji od umów ze Spółkami Skarbu Państwa.
10. Należy ujawnić wysokość pensji, premii, prowizji, które otrzymywali członkowie zarządu i prezesi lig i związków oraz inne osoby, które mogły uczestniczyć w tych transakcjach.
11. Ministerstwo Aktywów Państwowych pracuje nad modelem finansowania polskiego sportu. To też musi transparentne i argumenty za konkretnymi działaniami muszą być racjonalne i merytoryczne.
12. Jeśli Spółki Skarbu Państwa sponsorują dany klub, to musi być merytoryczne uzasadnienie dla którego tak się dzieje. Czy to ze względu na region czy np. zasięg danego klubu (promocję).
13. Jeśli miasto lub województwo decyduje się na dany sponsoring, to musi on mieć merytoryczne uzasadnienie, a efekty przedstawione w raporcie. Warto też zadać sobie pytanie czy mityczna ekspozycja medialna, to wystarczający argument?
14. Infrastruktura – np. Warszawa wciąż nie ma hali widowiskowo-sportowej na 10-15 tys. widzów, gdzie mogłyby się rozwijać kluby męskie i żeńskie – koszykówki, siatkówki i piłki ręcznej. Brak takiej hali uniemożliwia pełne wykorzystanie potencjału danej dyscypliny i danego klubu.
Medale czy popularność?
15. MSiT musi odpowiedzieć sobie na pytanie: czy głównym celem polskiego sportu powinny być medale czy popularyzacja sportu, a co za tym idzie dofinansowywanie związków sportowych, które mają realny wpływ (których sukcesy mają wpływ) na to, że więcej osób uprawia dany sport?
16. Sport ma uczyć i wychowywać, dlatego należy zrobić wszystko, aby zarówno rodzice jak i dzieci wiedzieli czym jest przemoc (szczególnie psychiczna) i jakich zachowań nikt nie powinien się dopuszczać wobec drugiego człowieka.
17. Zwiększenie roli szkół – „stop zwolnieniom z WF”. Wsparcie nauczycieli – dodatkowe zajęcia SKS, tworzenie Uczniowskich Klubów Sportowych.
18. Jeszcze większe zaangażowanie MSiT w budowę potrzebnej infrastruktury oraz boisk ogólnodostępnych dla każdego.
19. Wprowadzenie systemu nagród dla szkół za osiągnięcia sportowe.
20. MSiT powinno prowadzić kampanię promocji zdrowia i aktywności fizycznej przy współpracy z popularnymi wśród młodzieży – artystami, aktorami, muzykami, influencerami itd.
21. Misją TVP Sport powinno być promocja sportu w Polsce. Oprócz wydarzeń sportowych – sportu zawodowego, większy nacisk powinien być kładziony na popularyzację sportu jako aktywności fizycznej.
To moje pierwsze 21 konkretów. Mało? Od nich zacznijmy.
Jeśli trafiłeś tu przypadkiem, tekst wydał Ci się interesujący, a nie wiesz kim jestem, to mój profil na Linkedin znajdziesz tutaj.
Znajdziesz mnie też na Twitterze – x.com/Pacuda